Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej (NZOZ) to połączenie sektora publicznego i prywatnego w systemie ochrony zdrowia, z którym wielu pacjentów spotyka się na co dzień. Czy takie placówki są płatne? Czy oferują usługi finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ)? W poniższym artykule wyjaśniamy najważniejsze kwestie dotyczące NZOZ-ów, aby rozwiać wszelkie wątpliwości.
NZOZ co to znaczy?
NZOZ, czyli Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej to termin powszechnie używany przed wejściem w życie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Zgodnie z tą ustawą, pojęcie NZOZ zostało zastąpione przez „podmiot leczniczy”, a w przypadku jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej – „podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą”.
Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej (NZOZ-y), mimo że formalnie w nomenklaturze prawniczej już nie funkcjonują, nadal są powszechnie określane tym mianem w języku potocznym. Co to znaczy NZOZ? Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, w skrócie NZOZ, to placówka medyczna prowadzona przez podmiot niepubliczny, np. osobę fizyczną, fundację, stowarzyszenie czy spółkę. W odróżnieniu od publicznych zakładów zdrowia, takich jak szpitale samorządowe czy przychodnie powiatowe, NZOZ-y nie są finansowane bezpośrednio z budżetów jednostek publicznych. Mimo to, wiele z nich współpracuje z NFZ, oferując pacjentom darmowe usługi w ramach kontraktów z funduszem.
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej a NFZ – jak to działa?
NZOZ – czy jest na NFZ? To zależy od konkretnej placówki. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej może podpisać umowę z NFZ, co pozwala oferować usługi bezpłatne dla pacjentów ubezpieczonych w ramach systemu publicznego. Przykładem może być diagnostyka NZOZ – wiele takich placówek wykonuje badania, takie jak USG, RTG czy podstawowe badania laboratoryjne, w ramach kontraktu z NFZ, jednak liczba takich usług może być ograniczona. Warto również wiedzieć, że nie wszystkie NZOZ-y współpracują z NFZ, co oznacza, że w takich przypadkach pacjenci muszą pokryć koszt usług z własnej kieszeni.

NZOZ – czy się płaci?
Czy niepubliczny zakład opieki zdrowotnej jest płatny? Odpowiedź zależy od charakteru i zakresu usług danej placówki. NZOZ, który współpracuje z NFZ, oferuje wybrane usługi medyczne za darmo, pod warunkiem że pacjent jest ubezpieczony. Jednak usługi wykraczające poza kontrakt z NFZ lub usługi w prywatnych NZOZ-ach są zazwyczaj płatne. Warto przed wizytą upewnić się, czy dana diagnoza NZOZ wymaga opłaty, szczególnie w przypadku specjalistycznych badań czy konsultacji. Jak to zrobić?
- Zadzwoń do recepcji lub rejestracji wybranego NZOZ-u. Pracownicy powinni udzielić Ci szczegółowych informacji na temat cennika i zakresu usług objętych umową z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ).
- Odwiedź NZOZ i porozmawiaj z pracownikiem rejestracji lub bezpośrednio z lekarzem. Możesz również poprosić o szczegółowy cennik usług.
- Wiele placówek posiada strony internetowe, na których można znaleźć informacje o świadczonych usługach, cenniku oraz ewentualnych promocjach.
Diagnostyka NZOZ i oferta medyczna

NZOZ-y oferują szeroką gamę usług diagnostycznych i medycznych. Mogą to być:
- Podstawowa opieka zdrowotna (POZ);
- Diagnostyka obrazowa, np. USG, tomografia komputerowa (TK), RTG, czy rezonans magnetyczny (RM);
- Badania laboratoryjne;
- Specjalistyczne konsultacje lekarskie, np. kardiologia, dermatologia czy ortopedia;
- Rehabilitacja i fizjoterapia.
Placówki te często oferują wysoki standard obsługi, co przyciąga pacjentów, szczególnie tych szukających szybkiej diagnozy lub dostępu do nowoczesnych technologii medycznych.
E-rejestracja i e-recepty w NZOZ
Niepubliczne placówki medyczne, podobnie jak publiczne, są zintegrowane z ogólnopolskim systemem e-zdrowia. Oznacza to, że pacjenci mogą korzystać z:
- E-rejestracji – możliwość umawiania wizyt przez internet lub dedykowane aplikacje mobilne.
- Internetowego Konta Pacjenta (IKP) – dostęp do historii wizyt, recept i skierowań.
- E-recept – lekarze w NZOZ wystawiają recepty elektroniczne, które można zrealizować w dowolnej aptece.
- E-skierowań – elektroniczne skierowania na badania i do specjalistów.
- E-dokumentacji medycznej – cyfrowy dostęp do wyników badań i dokumentacji.
Czy NZOZ-y są lepsze od publicznych placówek?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ wybór między NZOZ a publiczną placówką zależy od potrzeb pacjenta. NZOZ-y często są postrzegane jako bardziej elastyczne, oferują szybsze terminy wizyt i nowoczesne zaplecze diagnostyczne. Z drugiej strony, publiczne zakłady zdrowia są zazwyczaj w pełni finansowane przez NFZ, co oznacza, że pacjent może liczyć na bezpłatne usługi, nawet jeśli czas oczekiwania jest dłuższy.

Akredytacja – gwarancja jakości w służbie zdrowia
Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej, dążąc do zapewnienia najwyższej jakości usług medycznych, coraz częściej decydują się na uzyskanie akredytacji. Jest to proces dobrowolnej oceny, potwierdzający spełnianie przez placówkę określonych standardów.
W Polsce kluczowym dokumentem w tym zakresie jest akredytacja Ministerstwa Zdrowia, obowiązująca od 1 stycznia 2024 roku. Oprócz niej, NZOZ-y mogą poszczycić się certyfikatami ISO, takimi jak ISO 9001, potwierdzającym wysoką jakość zarządzania, czy ISO 27001, gwarantującym bezpieczeństwo danych pacjentów.
Dla pacjentów akredytacja oznacza przede wszystkim gwarancję wysokiej jakości usług medycznych, zapewnienie bezpieczeństwa i higieny oraz dostęp do nowoczesnych procedur medycznych. Regularne audyty i kontrole jakości, którym poddawane są akredytowane placówki, to dodatkowa gwarancja, że opieka zdrowotna jest świadczona na najwyższym poziomie. Co więcej, posiadanie akredytacji często przekłada się na szerszą dostępność bezpłatnych świadczeń dla pacjentów, ponieważ placówki akredytowane mają większe szanse na wygranie konkursów na kontrakty z NFZ.
Podsumowanie
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej (NZOZ) to istotny element polskiego systemu ochrony zdrowia, oferujący usługi zarówno w ramach NFZ, jak i prywatne. Decydując się na wizytę w NZOZ, warto zapoznać się z jego ofertą i sprawdzić, czy placówka, do której chcesz się udać, współpracuje z NFZ. Możesz to zrobić na stronie NFZ, skontaktować się telefonicznie lub wybrać się do niej osobiście w celu zaczerpnięcia informacji. To pozwoli Ci uniknąć niespodziewanych kosztów i zapewni świadomy wybór odpowiedniej opieki zdrowotnej.